Παρατηρητήριο Συνταγματικών Αξιών

Η ανάδειξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως κοινότητας αξιών τοποθετεί νέες μεταβλητές στην διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, καθώς και νέες από τα κράτη και τους πολίτες.

Ταυτόχρονα, παρατηρείται μεταξύ των ευρωπαίων πολιτών ένα σημαντικό έλλειμμα πληροφορίας, αναλύσεων και γνώσης γίνεται εμφανές  και σχετικά με τις σημαντικότερες πτυχές της ευρωπαϊκής ιθαγένειας και των βασικών συνταγματικών αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιπροσθέτως, η άνοδος του λαϊκισμού, του ακραίου ριζοσπαστισμού και της μισαλλοδοξίας  εντώς των ευρωπαϊκών κοινωνιών οδήγησε στην άνοδο του ευρωσκεπτικισμού και της απώλειας του κοινού συναισθήματος της ευρωπαϊκής ταυτότητας. Ως αποτέλεσμα, η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης βάσει κοινωνικών αξιών στερείται λαϊκής υποστήριξης.

Είναι φανερό ότι η Ευρώπη πρέπει να καταλάβει καλύτερα τα διλήμματα και τις αντιλήψεις που παράγονται από τις προσπάθειες σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και κρατών μελών, για να διασφαλίσουν τις κοινές αξίες μεταξύ τους. Για την επιτυχία αυτού του στόχου, το Παρατηρητήριο Συνταγματικών Αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθιερώθηκε ως ειδική μονάδα έρευνας και τεκμηρίωσης του Κέντρου Αριστείας Jean Monnet. Ο κύριος στόχος του Παρατηρητηρίου είναι να αποτελέσει πόλο πληροφορίας, έρευνας και δημόσιας συζήτησης στα καίρια θέματα που δημιουργούν την συνταγματική ατζέντα της Ένωσης.

Το Παρατηρητήριο Συνταγματικών Αξιών θα φιλοξενεί έγγραφα, νομολογίες, δημοσιευμένες υποθέσεις καθώς και άρθρα και σχόλια για τις τελευταίες εξελίξεις και για τις νέες προκλήσεις στο πλέγμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης/ευρωπαϊκών αξιών. Η ιστοσελίδα του Παρατηρητηρίου θα φιλοξενεί σχόλια και επισημάνσεις σε αμφιλεγόμενα θέματα συγκεκριμένων θεματικών ενοτήτων. Βασισμένο σε ένα διεπιστημονικό σύμπλεγμα υψηλού επιπέδου ειδικευμένων και νέων ερευνητών, θα εμπλακεί σε μια συστηματική προσπάθεια διασποράς και δημόσιας συζήτησης όλων των σχετικών πληροφοριών.

Οι στόχοι του Παρατηρητηρίου θα επιτευχθούν: α) συλλέγοντας τις σχετικές πληροφορίες, έγγραφα, νομοθεσίες και πραγματικές υποθέσεις κτλ. , β) προτείνοντας ερευνητικές προτάσεις, γ) δημοσιεύοντας  γνώμες, ερευνητικές εκθέσεις, σημειώσεις, πολιτικές προτάσεις και σχολιασμούς, δ) διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη, ακαδημαϊκούς, διαμορφωτές κοινής γνώμης και αντιπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών, θα συνεισφέρει στην διέγερση του δημοσίου διαλόγου και συζήτηση μεταξύ της ευρύτερης κοινωνίας, ε) πληροφόρηση του κοινού και προώθηση των ακαδημαϊκών συνεργειών και δικτύων.

Οι κύριοι θεματικοί άξονες του Παρατηρητηρίου είναι :

• Ευρωπαϊκή Ένωση, θεμελιώδη δικαιώματα, μειονότητες και αξιοπρέπεια.
• Ισότητα και ποικιλομορφία στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
• Δημοκρατία, συμμετοχή και ο κανόνας του νόμου.
• Ευρωπαϊκή ιθαγένεια, ανεκτικότητα και αλληλεγγύη.

Το Παρατηρητήριο θα αναλάβει την ευθύνη διοργάνωσης και φιλοξενίας συναντήσεων, συζητήσεων στρογγυλής τραπέζης, διαλέξεων από καλεσμένους, συνεντεύξεις και άλλα ακαδημαϊκά events τα οποία θα συνεισφέρουν στην άνθηση της κριτικής σκέψης σε ερωτήσεις και διλήμματα σχετικά με την ενοποίηση των συνταγματικών αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.